Rais wa zamani wa Marekani Jimmy Carter, amefariki Dunia akiwa na miaka 100 ya kuzaliwa,Mwanae, Chip Carter amethibitisha kuwa rais huyo wa 39 wa Marekani amefariki leo Jumapili akiwa nyumbani kwake huko Plains majira ya 3:45 p.m. (mchana) kwa saa za Marekani sawa na 11:45 pm (usiku) kwa saa za Afrika Mashariki..
Carter, ambaye aliishi muda mrefu zaidi kuliko rais mwingine yeyote wa Marekani, alipata huduma ya hospitali ya nyumbani kwake huko Plains, Georgia mwezi Februari 2023 baada ya kukaa hospitalini kwa muda mfupi.
Carter amekua raia pekee wa Georgia aliyewahi kuchaguliwa kuingia Ikulu ya White House, Carter aliondoka madarakani baada ya muhula mmoja ambao uliangaziwa kwa kuunda amani kati ya Israel na Misri, lakini uligubikwa na mgogoro wa mateka wa Iran.
“Watu watakuwa wakisherehekea Jimmy Carter kwa mamia ya miaka. Sifa yake itakua tu,” profesa wa historia wa Chuo Kikuu cha Rice Douglas Brinkley aliandika katika kitabu chake “The Unfinished Presidency of Jimmy Carter.”
James Earl Carter Mdogo alizaliwa katika Plains mnamo Oktoba 1, 1924, mtoto wa kwanza kati ya watoto wanne wa Earl Carter, mkulima na mfanyabiashara, na Lillian Gordy Carter, muuguzi aliyesajiliwa.
Alipata nafasi ya kujiunga na Chuo cha Wanamaji cha Marekani, akahitimu na kujiunga na tawi la manowari ya Jeshi la Wanamaji ambapo katika miaka saba alijishughulisha na kitengo cha wasomi wa manowari ya nyuklia ya Amerika kinachosimamiwa na Admiral Hyman Rickover. Carter alikuwa njiani hadi kifo nyumbani kilibadilisha hatima yake.
Baba yake Earl, alikua mkulima, mfanyabiashara na mtu wa misimamo katika jamii ya Plains, alifariki kwa ugonjwa saratani. Carter aliacha Jeshi la Wanamaji na familia yao ilirudi Georgia mwaka 1953 kuendeleza biashara ya kilimo cha familia. Huko ndiko alikogombea kwanza bodi ya shule, kisha useneta wa jimbo.
Alichaguliwa kuwa gavana mnamo 1970. Carter alihudumu kwa muhula mmoja uliofaulu kabla ya kuamua kugombea nafasi ya Urais, ambapo alishinda uteuzi wa Kidemokrasia na kisha kumshinda Rais wa Republican Gerald Ford mnamo mwezi Novemba 1976.
Katika siku yake ya kuapishwa, Jimmy na Rosalynn walitoka kwenye gari badala ya kuwapita umati wa watu wakiwa na gari la farasi lenye silaha, na binti Amy pembeni mwao na kuteremka kwenye Barabara ya Pennsylvania, wakiwa wameshikana mikono na kupunga mkono.
Mafanikio ya Carter yalijumuisha kukuza haki za binadamu, kuongeza kwenye hifadhi ya taifa na mfumo wa uhifadhi, kurejesha uaminifu wa serikali baada ya Mgogoro wa Watergate, na Mkataba wa Camp David, ambao uliunda makubaliano ya amani kati ya Misri na Israeli.
Kutokana na kazi yake kama rais na kama kiongozi wa Kituo cha Carter, alishinda Tuzo ya Nobel, Tuzo ya Umoja wa Kitaifa ya Haki za Kibinadamu na tuzo nyingine nyingi mashuhuri kutoka kwa nchi, mashirika na viongozi wa ulimwengu. The Carters wote walitunukiwa nishani ya Rais ya Uhuru na Rais Bill Clinton.
“Jimmy na Rosalynn Carter,” Clinton alisema, “wamefanya mambo mazuri zaidi kwa watu wengi zaidi katika maeneo mengi kuliko wanandoa wengine wowote kwenye uso wa Dunia.”
Bahati mbaya Rosalynn Carter, mke wa Jimmy Carter aliekua na miaka 77, yeye alifariki mwezi Novemba 2023. Wameacha watoto wao Amy, Chip, Jack na Jeff; wajukuu 11; na vitukuu 14.
Mungu ailaze mahali pema peponi roho ya Jimmy Carter, Amen.